Vrije modemkeuze: wel of niet doen?

Maikel Dijkhuizen

De handelswijze rond internet is al een kleine dertig jaar hetzelfde: klanten sluiten een abonnement af en de provider levert vervolgens alle benodigde apparatuur om thuis een werkende internetverbinding te realiseren. Een koud kunstje, want aan de hand van gedetailleerde instructies hoeven nieuwe abonnees vaak alleen maar de opgestuurde modemrouter aan te sluiten. Mogelijk stuurt de aanbieder voor het nodige aansluitwerk nog een monteur langs. Aan deze methode verandert niets. Wel is het sinds kort óók mogelijk om een eigen modem te installeren. Hoe zit dat precies? En in hoeverre is deze nieuwe optie voor klanten interessant?

NIEUWE REGELGEVING 
De introductie van de vrije modemkeuze kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Na jarenlang verzet van diverse providers kreeg de toezichthouder Autoriteit Consument & Markt het in de zomer van 2021 eindelijk voor elkaar: vanaf de plek waar het internetsignaal de woning binnenkomt, heeft de huiseigenaar vrije keuze om naar eigen smaak het privénetwerk in te richten. Dit betekent in de praktijk dat klanten desgewenst zelf hun modem of modemrouter kunnen kiezen. Internetproviders kregen een halfjaar de tijd om hun dienstverlening hierop voor te bereiden. Vanaf eind januari is de vrije modemkeuze definitief een feit. Een aanbieder als KPN is dus voortaan verplicht om alternatieven voor de welbekende Experia Box te ondersteunen. De meeste internetproviders sturen áltijd een eigen modemrouter mee, maar je bent niet meer verplicht om die te gebruiken. 

VOORDELEN 
Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? Elke internetprovider is namelijk bereid om een geschikte modemrouter met meerdere fysieke netwerkpoorten en een draadloze verbinding (in bruikleen) op te sturen. Daarmee werkt internet meteen. Het gebruik van een eigen modem of modemrouter is dan ook vooral interessant voor klanten met specifieke wensen. Denk bijvoorbeeld aan ondersteuning van een snellere wifi standaard of het opzetten van een VPN-verbinding voor het volledige thuisnetwerk. Veeleisende gebruikers willen bovendien volwaardige toegang tot het netwerkapparaat, zodat ze geavanceerde instellingen naar hun hand kunnen zetten. Als je bijvoorbeeld graag zelf een firewall configureert, heb je baat bij een modemrouter met meer vrijheid. Overigens kun je een eigen router ook combineren met het huidige modem (zie kader). Dat brengt namelijk minder technische beslommeringen met zich mee.

NADELEN 
Internetproviders zijn niet blij met de vrije modemkeuze. Zij zijn voornamelijk bang voor een grotere kans op storingen. Bovendien kunnen providers modems van derden niet van updates voorzien. De eindgebruiker is zelf verantwoordelijk voor een goede en veilige werking van de eigen netwerkapparatuur. Daar zit nou net de crux, want de meeste klanten hebben onvoldoende technische kennis om het modem correct te configureren. Weet daarom waar je aan begint. Bovendien kan de internetprovider bij verkeerd gebruik van een eigen modemrouter de verbinding (tijdelijk) afsluiten. Heb je problemen, dan zal de helpdesk je vermoedelijk beperkt of zelfs helemaal niet bijstaan. Bij gebruik van eigen netwerkapparatuur sta je er dus min of meer alleen voor.

Internetproviders voorzien opgestuurde modemrouters vaak van een eigen interface,  zoals in dit geval Ziggo

MODEM KIEZEN 
Belangrijk is dat het beoogde netwerkapparaat geschikt is voor de aanwezige internetaansluiting. Aan geïnteresseerden de schone taak om een capabel modem voor dsl, kabel of glasvezel te vinden. Elke internetprovider is sinds 28 januari verplicht om de technische eisen van de netwerkverbinding met klanten te delen. KPN biedt op zijn website bijvoorbeeld pdf-bestanden met lijsten van vereiste standaarden aan. Daarnaast heeft deze internetprovider ook een zogeheten servicetool waarmee je de netwerkspecificaties van jouw woonadres kunt opvragen. Ook andere internetaanbieders verstrekken dergelijke informatie. Op basis van deze netwerkgegevens is het mogelijk om een bijpassend modem te vinden, al is dat wel een hele puzzel. Met name het Duitse bedrijf AVM (FRITZ!Box) fabriceert verschillende modemrouters die voor de Nederlandse markt geschikt zijn. 

WEL OF GEEN EIGEN MODEM? 
In landen waar klanten al hun eigen netwerk-apparatuur kunnen kiezen, maakt slechts een klein percentage daar gebruik van. Vermoedelijk zijn dit voornamelijk techneuten met specifieke wensen. Voor veruit de meeste abonnees is het dan ook niet interessant om een eigen modem te gebruiken. Modemrouters afkomstig van internetproviders bevatten voor de doorsnee gebruiker namelijk ruimschoots voldoende mogelijkheden. Zo controleer je in het beheerpaneel onder meer welke (draadloze) apparaten er met het netwerk verbonden zijn en pas je het wifi wachtwoord desgewenst aan. Stem de 2,4GHz- en/of 5GHz-frequentieband zo nodig af op een specifiek kanaal en activeer een wifi netwerk voor gasten. Vaak kun je ook nog (op eigen risico) netwerkpoorten openzetten en UPnP (Universal Plug and Play) activeren. Kortom, modemrouters die internetproviders in bruikleen leveren, voldoen voor het gros van de klanten prima. Overweeg daarom alleen een eigen modem wanneer daar een specifieke aanleiding voor is.