Review Copilot+ uitgelegd

Rens Blom, Aad Munsterman, Bert van Dijk en Ernst Roelofs

Bij steeds meer Windows-laptops zie je de aanduiding ‘Copilot+’. Is dat een holle marketingkreet of heb je er echt wat aan? In principe dat laatste, maar dat wil niet zeggen dat je per se een Copilot+-laptop nodig hebt. Zeker niet. Copilot+ is namelijk een label voor laptops en desktopcomputers die aan minimale technische eisen van Microsoft voldoen. Er zijn op moment van schrijven nog geen Copilot+-desktopcomputers. Asus, Dell, Samsung, HP, Acer en Microsoft zelf verkopen Copilot+-laptops. Die hebben veelal premium (= uitstekende) specificaties en kosten daarom duizend euro of meer. Een Copilot+-laptop heeft een geschikte processor van Intel, AMD of Qualcomm. Je hebt dus veel keuze en kunt in principe alle Copilot+-functies gebruiken op elke laptop die het label draagt. Een Copilot+-laptop heeft een speciale Copilot-toets, vlakbij de spatiebalk. Die start de assistent direct op.

Slim…

Het Copilot+-label maakt duidelijk dat de laptop technisch in staat is om allerlei slimme functies van Microsoft te gebruiken. Die functies leunen allemaal op artificiële intelligentie, oftewel AI. Een van die functies is de persoonlijke AI-assistent die buitenlandse stemmen in online vergaderingen live kan vertalen. Ook praktisch: laat de AI een vergadering notuleren. Of voeg een filter toe aan je videogesprek om nadrukkelijker in beeld te komen en laat de AI achtergrondgeluiden wegfilteren. Copilot+ kan ook helpen in Office-programma’s zoals Excel, Word, PowerPoint en Outlook, maar alleen in combinatie met een zakelijk- of onderwijsabonnement op Office 365.

Nuttiger voor jou als consument is dat Copilot ook ingebouwd is in de Edge-browser van Microsoft. Via een knopje rechtsboven kun je Copilot oproepen en bijvoorbeeld vragen om een webpagina samen te vatten. Handig bij lange nieuwsartikelen, vinden we zelf.

Of toch niet?

Het is echter niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Eén van de belangrijkste functies op Copilot+ is Microsoft Recall, waarbij de computer elke paar seconden een schermafbeelding maakt en die als een fotografisch geheugen bewaart. Zo kun je specifiek terugzoeken naar informatie, wat dankzij artificiële intelligentie heel makkelijk en overzichtelijk zou zijn. In het Nederlands heet de Recall-functie Herinnering. Maar de herinneringen zijn vooralsnog negatief. Microsoft moest Herinnering sinds de aankondiging in de lente van 2024 meermaals uitstellen vanwege privacyproblemen en bracht de functie in december breed uit voor Copilot+-laptops. Technisch slimme gebruikers toonden echter direct een groot probleem aan: ondanks het inschakelen van een privacybeschermende functie, maakte Herinnering nog steeds schermafbeeldingen van gevoelige gegevens zoals creditcardnummers. Dat kan een risico zijn als zo’n schermafbeelding in handen komt van een hacker. Microsoft gaf aan dat Herinnering doorontwikkeld wordt en dus steeds beter wordt. Critici stellen dat de functie onbetrouwbaar is en daarom niet het inschakelen waard is.

Microsoft benadrukt sowieso dat Copilot+ steeds beter wordt. Dat zal vast kloppen, maar onze ervaring is dat de huidige functies vooral leuke extra’s zijn en geen must-haves. Er komen in 2025 wel meer en goedkopere Copilot+-laptops op de markt.

Samsung Galaxy Book4 Edge

Deze laptop (model 750XQA-KB2NL) is leverbaar in diverse zelf te bepalen configuraties. Hij is gevalideerd voor gebruik met Microsoft’s Copilot+ en haalt daarbij met de SnapDragon-processor 45TOPS voor lokale AI-verwerking. Hierdoor worden specifieke AI-taken sneller uitgevoerd en kunnen meer geavanceerde functies worden benut, zoals verbeterde spraakherkenning, betere beeldverwerking, real-time vertaling en geavanceerde zoekfuncties. Copilot+ is ook dieper geïntegreerd met het Windows-besturingssysteem, waardoor de AI-functie direct met de Copilot-toets kan worden gestart. Microsoft biedt een optioneel Copilot Pro-abonnement aan voor €22 per maand, waarmee u prioriteit en extra mogelijkheden krijgt.

De laptop is uitgevoerd in zakelijk grijs en volledig van stevig aluminium. Het deksel bevat een mat 15,6” IPS-scherm met een FHD-resolutie van 1920x1080 pixels en een verversingssnelheid van 60Hz. De kleurendekking is wat laag met 66% sRGB en de maximale helderheid is 300 nits, wat goed is voor algemeen gebruik binnenshuis. Aan de linkerkant bevinden zich een microSD-kaartslot, een USB2-A/5Gbps-poort en een combo audio-jack. Aan de rechterkant zijn er twee USB4-C/10Gbps-poorten en een HDMI2.1-connector. Draadloze communicatie verloopt via Wifi7 en BT5.3. Bovenin het scherm bevindt zich een Full-HD camera met goed beeld en geluid voor videoconferenties, en AI-functies zijn beschikbaar voor beeldaanpassingen. Het toetsenbord heeft geen verlichting, maar werkt goed. Het touchpad is standaard, zonder haptische feedback. Het totale gewicht van deze dunne laptop is 1,5 kg.

Onder de motorkap

Deze laptop beschikt over de Snapdragonprocessor X Plus X1P-42-100 met 3,2 GHz, 16GB
werkgeheugen en 512GB ssd-opslagruimte. Deze ssd is een eUFS-model met lagere transfersnelheden dan een NVMe-ssd, maar ook met een lager energieverbruik.

De Procyon Offi ce Productivity Benchmark geeft een resultaat van 5945 punten, het niveau van een betere midden klasselaptop. Er zijn vele Samsung-toepassingen toegevoegd, waarvan je zelf de waarde kunt bepalen. Deze leveren vaak extra toegevoegde waarde in combinatie met andere Samsung-producten; de online handleiding biedt hierover meer informatie.

De Procyon 1-uur accutest meldt een verbruik van 6% per uur bij 70% helderheid; de Battery Life Benchmark geeft een mooie accuduur van 17,25 uur aan voor de 62Wh-accu. Opladen gaat via een 65w-lader en duurt 30 minuten voor 45% opladen.

Conclusie

Deze laptop is een instapmodel voor Copilot-functies. Er wordt geen gebruik gemaakt van de snellere SnapDragon Elite-serie en er wordt bespaard op het beeldscherm, dat geen Amoled is maar IPS. Voor professionele beeldverwerking is een model met een Amoled-scherm aan te raden.
Een aandachtspunt is dat niet alle Windows-applicaties en  -drivers werken met de Windows 11 ARM-versie en dat niet-ARM-applicaties via een emulator draaien, wat snelheid kost.

Product: Samsung Galaxy Book4 Edge laptop, model 750XQA-KB2NL

Adviesprijs: € 899,-

 Pluspunten:
* Werkt met Copilot+
* Lange accuduur

Minpunten:
* Niet alle x86/x64 applicaties/drivers werken onder ARM
* Magere schermspecificaties

Asus Zenbook 14S Copilot+

In 2024 zagen we verschillende Copilot+-laptops gezien met de Snapdragon ARM-processor. Voor hobbyisten was deze minder aantrekkelijk, omdat niet alle x86/x64-applicaties erop werken of prestatieverlies lijden door emulatie. Sinds eind 2024 is dit veranderd met de introductie van de Intel Lunar Lake-processor, die meer dan 40 TOPS (Tera Operations Per Second) levert en voldoet aan de minimale eisen voor een Copilot+-computer. De Asus Zenbook 14S voldoet met deze processor ruimschoots aan die voorwaarden.

De 14S heeft een slank ontwerp (1,1 cm dun en 1,2 kg licht), is volledig van aluminium en heeft een strak, zakelijk uiterlijk. De matte keramische klep, die vingerafdrukken afstoot, is sierlijk voorzien van zilveren banen. Het geheel voldoet aan de US MIL-STD 810H militaire standaard. Het 14inch oled-scherm is bijzonder mooi met een resolutie van 2880 x 1800 pixels, 100% sRGB en P3-kleurendekking, en een maximale helderheid van 400/500 nits (SDR/HDR). De verversingssnelheid is maximaal 120 Hz en de responstijd 0,2 ms per pixel. Een geometrisch roosterontwerp zorgt voor maximale passieve koeling, waardoor het geluid bij zware belasting (4 prestatiemodi) wordt gereduceerd. Het door Harman Kardon getunede Dolby-geluid komt uit vier luidsprekers en klinkt verrassend goed. Het helder verlichte toetsenbord, inclusief Copilot-toets maar zonder numeriek cluster, heeft een korte aanslag en het grote touchpad (12,7 x 7,9 cm) biedt snelle toegang tot helderheids- en geluidsinstellingen en scrol-opties voor muziek en video. Links bevinden zich twee usb-c/Thunderbolt 40Mbps-aansluitingen, een hdmi 2.1 en een 3,5 mm combi-audiojack, en rechts een enkele usb- 3.2/A-aansluiting. De full-hd/IR-camera bovenin het scherm is Windows Hello-compatible en zorgt voor snelle inlogmogelijkheden.

Onder de motorkap

De laptop wordt aangedreven door de Intel Core Ultra 7 258V processor @2.2GHz met een boost tot 4,8 GHz. Het heeft een geïntegreerde Arc 140V grafische processor en een 47 TOPS AI Boost Neural Processing Engine (NPU). De eveneens geïntegreerde werkgeheugencapaciteit is 32 GB (met 8533 MHz). Voor dataopslag zijn er twee NVMe PCIe-4-ssd’s van 500 GB met sequentiële lees- en schrijfsnelheden van respectievelijk 5000 MB/s en 3450 MB/s. De draadloze communicatie ondersteunt Wi-Fi 7 en BT 5.4. De 72Wh-accu wordt opgeladen via usb-c met een compacte 65W-lader.

De tests, uitgevoerd met Procyon Professional software, geven mooie resultaten. De MS-Office benchmark meldt een score van circa 6600, wat de laptop tussen de midden- en topklasse plaatst. De Zenbook voelt zeer responsief aan, zelfs bij zwaardere belasting. De laptop is ook erg zuinig met energie: hij verbruikt 5% per uur bij Office-apps, 6% bij video, en heeft een totale accuduur van 17 uur met de prestatiesetting op Standaard en de helderheid op 120 nits.

Conclusie

De Asus Zenbook 14S is een slanke laptop met de nieuwste technologie en een geweldig scherm. Intel is met de Intel Core Ultra 200V-processoren terug in de race met zuinige processoren die ook goed overweg kunnen met AI-taken.

Product: ASUS Zenbook S14 Copilot+, model UX5406

Adviesprijs: € 1729,-

 Pluspunten:
* superbeeld en prestaties
* ultieme hardware en AI-ready

Minpunten:
* helderheid mag wat hoger
* prijs